Terug naar school ? Eerste hulp to the rescue

We durven het nog niet helemaal luidop zeggen, maar het is bijna 1 september.  Bijna tijd voor de kinderen om er (vaak na heel lange tijd omwille van de coronacrisis) opnieuw in te vliegen.  Kleutertraantjes op die allereerste schooldag kunnen we helaas niet verhelpen, maar in sommige situaties weet je als ouder of leerkracht maar beter hoe je wél kan helpen.  Bij een valpartij op weg naar school of bij buikpijn van de stress bijvoorbeeld.  Of wat dacht je van een bijtwonde van een iets te enthousiaste peuter of hyperventilatie als reactie op een verrassingstoets ?

Schaaf- of bijtwonde

Een schaafwonde is een oppervlakkige wonde.  De wonde bloedt niet fel.  Bij een bijtwonde zijn de bloeding en de pijn afhankelijk van de plaats van de wonde en de intensiteit waarmee gebeten werd.  Je verzorgt alle huidwonden globaal op dezelfde manier.

Dit doe je !

• Was je handen en trek wegwerphandschoenen aan.
• Stelp zo nodig de bloeding : druk op de wonde.
• Spoel de wonde met lauw stromend kraantjeswater (of ander drinkbaar water) tot ze zuiver is.  Laat het water rechtstreeks op de wonde stromen om het vuil uit de wonde weg te spoelen.  Blijf spoelen tot er geen vuil meer in de wonde zit.  Eventueel mag je lichtjes wrijven om het vuil uit de wonde te halen.
• Droog na het spoelen de omgeving van de wonde af, maar kom niet aan de wonde zelf.
• Dek de wonde af, bijvoorbeeld met een steriel kompres of een wondpleister.
• Trek je wegwerphandschoenen uit en was je handen nadien.

Is er geen of te weinig water beschikbaar ?  Is het een bijtwonde ?  Of een ernstige wonde en moet je meer dan zes uur wachten vooraleer een arts de wonde kan bekijken ?  Ontsmet de wonde dan met een waterig, niet-kleurend ontsmettingsmiddel.  Dep met een kompres op de wonde.  Blijf deppen tot er geen vuil meer in de wonde zit.  Als er veel vuil in de wonde zit, moet je regelmatig een nieuw kompres nemen en voldoende ontsmettingsmiddel gebruiken.  Ontsmet de wonde nog een keer met een zuiver kompres. 

Buikpijn

Buikpijn kan zich op verschillende manieren manifesteren : op één bepaalde plaats of pijn over de hele buik, stekende of doffe pijn, voortdurende pijn of op- en afgaande pijn…  Bovendien kan het kind misselijk zijn en braken.

Dit doe je !

• Trek wegwerphandschoenen aan wanneer het kind braakneigingen heeft.
• Ga samen op zoek naar de comfortabelste houding.  Meestal is dit een liggende houding met opgetrokken knieën of een halfzittende houding.
• Bij lichte buikpijn vermijd je best prikkelend of sterk gekruid eten en bruisende dranken.  Geef een kind met ernstige buikpijn niets te eten of te drinken.
• Eventueel kan je warmte aanbrengen op de buik (bv. een warmtezakje).
• Blijft de buikpijn duren of klaagt het kind over ernstige buikpijn ?  Ga dan naar een arts.
• Is er naast ernstige buikpijn ook sprake van andere symptomen (zoals een harde, gespannen of opgezette buik, verminderd bewustzijn) ?  Alarmeer dan de hulpdiensten via het telefoonnummer 112.

Blauw oog

Is een spelletje op de speelplaats fout afgelopen, was er een kleine vechtpartij tussen twee kinderen en hield één van hen daar een blauw oog aan over ? 

Dit doe je !

• Vraag eerst of het slachtoffertje ook nog andere klachten heeft, zoals hoofdpijn, duizeligheid of ademhalingsmoeilijkheden.  Deze kunnen wijzen op een ernstig inwendig letsel.  Raadpleeg gespecialiseerde hulp als dat het geval is.
• Koel het blauwe oog maximaal 20 minuten af met ijsblokjes in een zakje water of een koelzakje om zwelling en pijn te beperken.  Leg het ijs niet rechtstreeks tegen de huid.  Wikkel er dus eerst een dunne handdoek rond.  Is er geen ijs voor handen ?  Gebruik dan koud water.

Hyperventilatie

Een paniekaanval bij één van de kinderen.  Zoek dan in eerste instantie een prikkelarme omgeving op, probeer het kind rustig te laten ademen en zorg voor afleiding (loop naar buiten, doe een paar lichaamsoefeningen, …).

Dit doe je !

• Stel het slachtoffer gerust en vraag om geleidelijk langzaam en rustig in en uit te ademen.  Laat het slachtoffer jouw ademhalingsritme volgen. 
• Laat het kind in- en uitademen in zijn, tot een schelp gevouwen, gesloten handen.  Zo normaliseer je de balans tussen de hoeveelheid zuurstof en koolstofdioxide in het bloed.
• Is het slachtoffer rustiger geworden ?  Laat hem of haar dan een proper zakje voor de mond en neus houden en laat hem daarin in- en uitademen.  Doe dat enkel als je zeker bent dat het gaat over een hyperventilatie met een psychische oorsprong en als het slachtoffer dit toelaat.
• Maak knellende kledij losser en zorg ervoor dat het slachtoffer vrij kan ademen.  Motiveer om te ademen via de buik en blijf bij het kind tot de aanval voorbij is en het terug normaal ademt.