Noodhulp: een kwestie van leven of dood

Samen met acht andere NGO’s klagen wij het achterhouden van noodhulpgeld door de federale overheid aan. Dit is onze open brief, die in De Morgen verscheen.

Een kwestie van leven of dood

51 miljoen vluchtelingen.

Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog zijn wereldwijd zoveel mensen op de vlucht voor oorlog, vervolging en mensenrechtenschendingen.

Het aantal brandhaarden is dan ook niet bij te houden. Zuid-Soedan is verscheurd door een gruwelijke burgeroorlog. De Centraal-Afrikaanse Republiek ligt in duigen na een waanzinnig bloedbad, dat een kwart van de burgers op de vlucht heeft gejaagd. In de Sahel kampen 20 miljoen mensen met een ernstige voedselcrisis. Syrië telt na vier jaar oorlog zijn doden; de teller is door het plafond van 200.000 geschoten. In Congo heerst al decennia instabiliteit en beterschap lijkt niet in de maak. De heropbouw na de bombardementen van vorige zomer in Gaza moet nog beginnen. En intussen komen er nog elke week honderd nieuwe ebola-besmettingen bij.

En toch. En toch heeft de Belgische regering vorig jaar 1/3 van haar budget voor humanitaire hulp níet uitgegeven.

151 miljoen euro was in de begroting van 2014 voorzien voor humanitaire hulp. Zowat 100 miljoen euro daarvan is ook effectief uitgegeven; de rest bleef op de rekening staan. Het gaat daarbij vooral om geld dat bedoeld was voor humanitaire programma’s op middellange termijn, van zowel ngo’s als de VN. Die hulp zou naar mensen gaan in de Sahel, de regio van de Grote Meren en de Bezette Palestijnse Gebieden. Niet dat daar geen concrete nood meer was dus. Eind juli stierf in de Gazastrook gemiddeld elk uur een kind. Elk uur, één kind. De Belgische overheid had dan ook meer dan 50 miljoen euro voorzien voor humanitaire hulpprogramma’s in deze regio’s. Maar geen enkel programma is ook daadwerkelijk goedgekeurd en uitgevoerd.

Dit is geen administratief-financieel akkefietje. Het betekent heel concreet dat méér vluchtelingen met een lege maag naar bed moesten. Dat méér gezinnen in kapotgeschoten ruïnes moesten schuilen bij gebrek aan noodopvang. Dat méér kinderen in Palestina, West-Afrika of Congo zijn ziek geworden omdat er geen zuiver water was.

Het budget voor ontwikkelingssamenwerking staat al een tijdje onder druk, en dat geldt ook voor het humanitaire budget. Dat is een ander debat. Maar dat de toegezegde centen niet eens helemaal uitgegeven worden, dat slaat alles. De Belgische regering is er in geslaagd om, in een jaar dat de helft van de wereld in brand staat, een derde van de brandweerwagens op stal te houden. Dat getuigt niet alleen van politieke onwil om gemaakte afspraken na te komen, maar ook van een stuitend gebrek aan bewustzijn van wat er achter onze horizon aan de gang is. Het gaat hier om mensenlevens.

Wereldwijd hebben 102 miljoen mensen nood aan humanitaire hulp. Het zal dan ook niet verbazen dat onze medewerkers op de toppen van hun tenen lopen. We doen wat we kunnen. Zuiver water voorzien, voedsel verdelen, dekens en kledij bezorgen, noodopvang bouwen, de veestapel beschermen... we lopen ons te pletter om te blussen waar nodig, vaak met risico voor eigen lijf en leden. Dat is erg, maar het is onze job.

Maar zonder geld, wordt die job wel erg moeilijk. Zonder geld moeten we steeds meer kiezen welke slachtoffers we nog helpen (en welke niet). Zonder geld moeten we steeds meer kiezen voor ‘sexy’ rampen (want daarvoor kan je fondsen werven). Zonder geld moeten we steeds meer kiezen voor een korte termijnperspectief (zonder duurzame oplossingen).  Keuzes die op lange termijn geld kósten. Elk mensenleven in elke crisis, waar dan ook, is evenveel waard.

Dit weekend is een moeilijke begrotingscontrole gestart binnen de Belgische regering. Voor humanitaire hulp is opnieuw 150 miljoen euro voorzien. Onze organisaties vragen niet om méér geld. Enkel om uit te geven wat beloofd en voorzien is. De Belgische begroting, een kwestie van leven of dood.

Belgische Rode Kruis
Caritas International
Dierenartsen Zonder Grenzen
Dokters van de Wereld
Handicap International
Oxfam-Solidariteit
Plan België
Tearfund België
Unicef België