Internationale Vrouwendag - Vrouwen vaker slachtoffer van gewapende conflicten

In hedendaagse gewapende conflicten vallen de grootste aantallen slachtoffers onder de burgerbevolking. Vrouwen en kinderen dragen hierbij dikwijls de zwaarste last. Hoog tijd om hier - op deze Internationale Vrouwendag - extra aandacht aan te besteden!

Vrouwen vaak slachtoffer

Vrouwen worden geconfronteerd met een gebrek aan basisgezondheidszorg en middelen om zichzelf en hun familie te onderhouden. Ze worden blootgesteld aan geweld en bedreigingen die eigen zijn aan gewapende conflicten. In gewapende conflicten worden ze ook het slachtoffer van seksueel geweld, niet enkel als een individueel voorval, maar soms als een opzettelijke strategie om de hele gemeenschap te ontwrichten.

Bescherming voor vrouwen onder het IHR

Het internationaal humanitair recht (IHR) biedt vrouwen op eenzelfde manier bescherming als mannen. Als burgers genieten zij bescherming tegen de gevolgen van de vijandelijkheden, als strijders bij gevangenneming. Daarnaast komen zij ook in aanmerking voor een bijkomende bescherming omwille van hun rol in het gezin en tegen seksueel geweld. Het IHR heeft specifieke aandacht voor de noden van moeders met jonge kinderen en zwangere vrouwen op het vlak van accommodatie, hygiëne, voeding en medische verzorging. Vrouwen moeten ook beschermd worden “tegen iedere aanslag op hun eer, met name tegen verkrachting, gedwongen prostitutie en iedere aanranding van hun eerbaarheid". Vrouwen die van hun vrijheid beroofd zijn, moeten apart van mannen worden ondergebracht en onder rechtstreeks toezicht van vrouwen worden geplaatst. Verkrachting, seksuele slavernij, gedwongen prostitutie, gedwongen zwangerschap of elke andere vorm van seksueel geweld kunnen dan ook beschouwd worden als oorlogsmidaad of een misdaad tegen de mensheid.

Extra aandacht voor noden van vrouwen

In 1999 kwam het Internationale Rode Kruiscomité (ICRC) met een studie ‘Women facing war’ op basis waarvan het in zijn humanitaire programma’s steeds rekening tracht te houden met de specifieke noden en problemen van vrouwen.

Vrouwen die het slachtoffer worden van systematische verkrachting lopen immers het risico tweemaal slachtoffer te worden wanneer ze na een aanranding, vaak met ernstige medische gevolgen, ook nog gebrandmerkt worden door de gemeenschap en verlaten worden door vrienden en familie. Door hun verlies aan inkomsten zijn ze bovendien vaak genoodzaakt hun veilige omgeving te verlaten op zoek naar voedsel en materiële bijstand.

Zelfs na het beëindigen van het gewapende conflict zijn de problemen niet noodzakelijk van de baan. Het feit dat vrouwen hun partner verliezen in de strijd of niet weten of hij nog in leven is, kan gevolgen hebben voor hun recht op sociale en economische bijstand. Hun rol in het huishouden en in de gemeenschap verandert. Dat kan hun fysieke veiligheid, identiteit en mobiliteit beïnvloeden, en daarnaast ook hun recht op erfenis, land en eigendom.

Deze aandacht voor ‘vrouwen in gewapende conflicten’ trekt het ICRC nog steeds door in haar beleid en dit door een multidisciplinaire aanpak zowel op vlak van preventie als hulpverlening!

Tijdens de 32ste Internationale Conferentie in 2015 werd het thema van gender en seksueel geweld nogmaals op de agenda geplaatst en werd er een resolutie over aangenomen. Deze laatste benadrukt de noodzaak om dit onderwerp de nodige aandacht te blijven geven.