Rode Kruis-Vlaanderen reageert op toewijzing aanbesteding door federale overheid i.v.m. plasma

Wereldwijd stijgt de vraag naar plasmaproducten. Dat is niet nieuw en is het gevolg van de evolutie van de gezondheidszorg en het verstrekken van geneeskundige diensten aan steeds meer mensen wereldwijd. Om historische redenen zijn we in Europa sterk afhankelijk van plasma uit de VS (70% van het wereldwijde plasma komt van betaalde donoren uit de VS).

Omwille van de coronacrisis is het aantal plasmadonaties in de VS echter sterk teruggelopen. Gevolg: een wereldwijd tekort aan plasma door minder aanbod en een continu stijgende vraag.

Waar wordt plasma voor gebruikt?

Plasma afgenomen bij donoren wordt in hoofdzaak gebruikt als grondstof voor de aanmaak van medicijnen voor o.a. patiënten met immuunstoornissen en stollingsziekten.

Bij deze medicijnen onderscheiden we 2 types. Het 1ste type is de ‘intraveneuze’ medicatie – dat is medicatie die toegediend wordt via de aderen en dat gebeurt in een ziekenhuis. Het 2de type is de ‘subcutane’ medicatie – dat is medicatie die net onder de huid kan toegediend worden en kan daarom ook perfect door de patiënt zelf thuis gedaan worden.

Hoe zit het in België?

In België zijn we veel beter af wat eigen plasma voorraad betreft dan andere Europese landen. Dat heeft te maken met het feit dat Rode Kruis-Vlaanderen is blijven investeren in ‘plasma’-donaties. Via bewustmakingscampagnes worden bestaande en nieuwe donoren geïnformeerd over het belang van plasma geven, er wordt geïnvesteerd in nieuwe toestellen voor plasmadonaties en er worden nieuwe donorcentra geopend (plasmadonaties kunnen enkel in vaste donorcentra, niet tijdens mobiele bloedinzamelingen). We streven ernaar om elk jaar meer plasma in te zamelen omdat het verbruik ook in ons land continu stijgt.

Wat de bereiding van ‘intraveneuze’ medicatie betreft heeft de federale overheid een contract afgesloten met een commerciële partner. Hier zijn prijsafspraken mee gemaakt én er is de verplichting om de ‘intraveneuze’ medicatie gemaakt met plasma van Belgen ook op de Belgische markt te verdelen. M.a.w. Rode Kruis-Vlaanderen levert een deel van het plasma van onze donoren aan deze partner die er medicatie mee maakt en die op de Belgische markt verdeeld wordt. De overheid heeft Rode Kruis-Vlaanderen gevraagd om ervoor te zorgen dat we hier 50% van de behoeften kunnen invullen. Dat halen we ruimschoots. We doen beter met een invulling van 68% van de behoeften. Of anders gezegd: we zijn nog voor slechts 32% afhankelijk van producten uit het buitenland.

Voor de ‘subcutane’ medicatie heeft de overheid geen overeenkomst met een commerciële partner. Met als gevolg dat het plasma dat Rode Kruis-Vlaanderen hiervoor zou kunnen leveren aan een partner, niet gebruikt moet worden voor dit type medicatie en ook niet op de Belgische markt moet afgezet worden. Anders gezegd: we zijn 100% afhankelijk van producten uit het buitenland.

Een gemiste kans en oproep naar de overheid

De overeenkomst die de federale overheid afsluit met een commerciële partner moet elke 4 jaar hernieuwd worden. Dit jaar werd de aanbesteding terug uitgeschreven voor een nieuwe periode van 2022 tot 2026. Deze aanbesteding werd inmiddels ook opnieuw toegekend. Rode Kruis-Vlaanderen heeft bij de overheid gepleit om in de nieuwe aanbesteding ook de ‘subcutane’ medicatie op te nemen.

Om redenen die ons niet duidelijk zijn is dit niet gebeurd. We roepen de overheid op om ook de subcutane immunoglobulines uit plasma van Belgische donoren te kunnen gebruiken, zodat we er zeker van zijn dat die producten dan ook op de Belgische markt zullen afgezet worden. Op die manier zijn de patiënten voor dit type medicatie niet meer helemaal afhankelijk van producten uit het buitenland en kan de overheid voorkomen dat er te hoge prijzen betaald dienen te worden.

Bloed en plasma komen geven?

Absoluut. We roepen nog steeds onze bestaande én nieuwe donoren op om bloed of plasma te komen geven. Plasma kan je trouwens elke 2 weken geven. De vraag naar zowel bloed als plasma is hoog dus we hebben elke donatie hard nodig. Zullen we er op dit moment Belgische patiënten die ‘subcutane’ medicatie gebruiken mee kunnen helpen? Jammer genoeg niet omdat er geen afspraken over gemaakt zijn door de overheid. Maar, we kijken naar oplossingen om hier op termijn aan te verhelpen.