Health care in danger - Betere bescherming nodig voor gezondheidszorg

Geweld tegen patiënten en hulpverleners is een actuele en grote humanitaire uitdaging. In een nieuw rapport komt het Internationale Rode Kruiscomité (ICRC) met aanbevelingen ter verbetering van de bescherming van gezondheidszorg tijdens conflicten en andere noodsituaties. Tussen 2012 en 2014 verzamelde het ICRC gegevens over 2.398 incidenten van geweld tegen de gezondheidszorg in 11 landen. In een tweede rapport verwerken ze deze gegevens en tonen ze aan hoe hoogdringend deze problematiek is.

Bescherming onder het internationaal humanitair recht

Medisch personeel, medische faciliteiten en voertuigen moeten volgens het internationaal humanitair recht worden gerespecteerd en beschermd. De partijen bij het conflict moeten verzekeren dat medisch personeel niet in gevaar wordt gebracht of geschaad en dat ziekenhuizen en ambulances niet worden aangevallen, beschadigd of misbruikt.

Vorige maand kwamen opnieuw drie Rode Kruis- en Rode Halve Maanmedewerkers om tijdens humanitair werk in Mali, Jemen en Syrië, ondanks hun bescherming onder het internationaal humanitair recht.

Health care in danger project

In 2011 lanceerde de Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging het wereldwijde Health care in Danger project om veilige toegang tot gezondheidszorg te promoten.

In kader van dit project werden in 2012-2014 in verschillende landen workshops georganiseerd om de verschillende componenten van de Rode Kruis en Rode Halve Maanbeweging, alsook politici, overheden, academici, militairen en de medische gemeenschap te mobiliseren.

In december 2015 zal het ICRC een eindrapport over de vooruitgang in dit project voorstellen tijdens de 32ste Internationale Conferentie van het Rode Kruis en Rode Halve Maan.

Verbetering van het nationaal regelgevend kader

Het nieuwe rapport “Domestic Normative Framework for the Protection of Health Care" moet bijdragen tot een verbeterde bescherming van en veilige toegang tot gezondheidszorg tijdens conflicten en andere noodsituaties. Het rapport bevat concrete aanbevelingen aan Staten inzake nationale wetgeving en procedures, die de implementatie van internationale rechtsregels ter bescherming van het verlenen van gezondheidszorg in gewapende conflicten en andere noodsituaties verzekeren.

Dit rapport is het resultaat van de workshop georganiseerd in 2014 te Brussel door het Internationale Rode Kruiscomité, de Belgische Interministeriële Commissie voor Humanitair Recht en het Belgische Rode Kruis.

Het rapport besteedt bijzondere aandacht aan de volgende elementen:

• verbeteren van de juridische bescherming van patiënten, hulpverleners en faciliteiten in de gezondheidszorg;
• verzekeren van het correct gebruik van de Rode Kruis- en Rode Halve Maanemblemen;
• verstrekken van juridische bescherming voor de medische ethiek en confidentialiteit;
• doeltreffend omgaan met schendingen van de regels die het verstrekken van gezondheidszorg beschermen

De aanbevelingen beslaan de volgende maatregelen:

• wetgevende maatregelen voor de implementatie van het bestaand juridisch kader;
• verspreiding, educatie en training;
• coördinatie tussen de betrokken actoren .

Lees het volledige rapport (.pdf).

2.398 incidenten

Tussen januari 2012 en december 2014 werden door het Internationale Rode Kruiscomité gegevens verzameld over 2.398 incidenten tegen de gezondheidszorg in 11 landen. In totaal werden 4.275 personen het slachtoffer van dit geweld. Dit zijn zowel patiënten, omstanders, lokale en internationale hulpverleners en bestuurders. Hiervan werden 598 hulpverleners gedood, verwond of geslagen.

Het doel van deze studie is om de meest voorkomende daden of bedreigingen van geweld tegen gezondheidszorg in gewapende conflicten en andere noodsituaties te identificeren. Er wordt bestudeerd welke effecten dit heeft op personen, medische faciliteiten en voertuigen.

In navolging van eerdere rapporten in 2012 en 2013, beschrijft dit rapport bepaalde patronen in het geweld tegen gezondheidszorg: 

• meer dan 50% van alle incidenten (waarover gegevens werden verzameld) vinden plaats tegen, in de omgeving van of binnen medische faciliteiten;
• lokale hulpverleners zijn het voornaamste slachtoffer van het geweld, niet de internationale hulpverleners;
  aanvallen op en tegenhouden van medische transporten;
• de vermeende daders zijn voornamelijk strijdkrachten van de staat, wetshandhavinginstanties, niet-statelijke actoren en individuen.

Lees het volledige rapport.