Vrijwilliger Natalie Sterckx trekt 6 maanden na aardbeving en tsunami naar Sulawesi

Terreinbezoek Palu (Sulawesi), Indonesië

18 maart 2019, 6u30. We zetten de landing in naar Palu op het Indonesische eiland Sulawesi. Ik speur vanuit de lucht naar tekenen van de verwoestende aardbeving en tsunami die hier plaatsvonden op 28 september vorig jaar, maar ik zie niet onmiddellijk iets. We zijn bijna 6 maanden na de feiten en het stemt me hoopvol dat ik niks merk. Dat betekent dat de wederopbouw gestart is.

7u30. We rijden eerst naar het basiskamp van waaruit het Indonesische Rode Kruis (Palang Merah Indonesia, PMI) werkt. Hier staan een tiental magazijnen waar hulpgoederen opgeslagen worden voor ze uitgedeeld worden. Verder staan er ook enkele tenten waar vrijwilligers verblijven terwijl ze hier in een paar dagen getraind worden om het veld in te gaan. 2 grote tenten zijn ingericht als kantoor waar zowel Indonesiërs als hulpverleners (door de federatie uitgestuurd) werken. De Indonesische regering laat niet veel buitenlanders toe, maar het Rode Kruis heeft toch een aantal mensen ter plaatse.

9u30. Als onze colonne komt aangereden, hoor ik vanuit de school al kinderen zingen. Hun enthousiasme als ze ons zien is groot. In het klasje zitten allemaal kinderen met een beperking. Hun school lag in het liquefactiegebied en is helemaal verwoest – bij liquefactie wordt de aarde immers als gevolg van de aardbeving vloeibaar en zakt alles wat erop staat weg in de grond. De kinderen kunnen nu hier terecht. Vandaag leren ze hoe je op een juiste manier je handen wast en hoe je je tanden poetst en dit aan de hand van prenten en liedjes die de kinderen uit volle borst meezingen. Het is de bedoeling dat ze dit straks verder vertellen aan hun familie en dat de kennis zich zo verder verspreidt.

11u00. Na de ramp raakten heel wat mensen alles kwijt. Er was niet alleen nood aan onderdak en eten, maar vooral ook aan drinkbaar water. Al snel werd in Kawatuna een waterzuiveringsinstallatie op poten gezet. Water wordt opgepompt uit de rivier, dat komt in een groot reservoir terecht waarna het een aantal zuiveringsprocessen doormaakt. Daarna wordt het opgeslagen in gigantische zakken en van hieruit overgepompt in watertrucks die het naar de getroffen gebieden brengen. Er kan hier maar liefst 150.000 liter zuiver water geproduceerd worden per dag. Ondertussen wordt er niet meer zoveel water opgepompt en is het de bedoeling dat deze installatie overbodig wordt tegen juli. Er wordt nu meer ingezet op het ter plekke boren naar drinkbaar water zodat transport niet meer nodig is.   

13u30. Het ene moment sta ik nog tussen normale huizen, maar 1 stap verder sta ik te midden van een totale chaos en verwoesting. Dit is het gebied waar liquefactie ervoor zorgde dat er niks meer overeind staat. Alles is hier in de grond weggezakt, alles is verwoest. Ik zie overal overblijfselen van een leven dat plots tot stilstand gekomen is: kleding, boeken, foto’s, een motorhelm, … Kleurrijke vlaggen staan verspreid over het hele gebied. Zij markeren de plaats waar een geliefde die de ramp niet overleefde zich nog onder het puin bevindt. Hier is nog niemand begonnen met opruimen. 

Enkele kilometers verderop bezoeken we het Balaroa IDP kamp, de plaats waar de overlevenden van de liquefactie al 5,5 maand met hun gezin in een tent leven. Ze proberen de draad weer op te pakken: de kinderen worden opgevangen in kindvriendelijke ruimtes waar er met hen geknutseld en gezongen wordt en er is zelfs een kleine speeltuin waar ze kunnen schommelen en onbezonnen kind zijn. De ouders gaan weer aan het werk buiten het kamp of openen een winkeltje in het kamp. Ze leven op een beperkte oppervlakte maar worden zo goed als mogelijk in alles voorzien. Heel wat mensen hier verloren dierbaren, maar hun veerkracht en wil om opnieuw te beginnen is groot. Iedereen hoopt om zo snel mogelijk weer in een huis te kunnen gaan wonen. Maar dat ligt momenteel in handen van de Indonesische regering.

16u00. We rijden langs de kust. We hobbelen over een pad naast wat vroeger een weg was. 6 maanden geleden lag hier een strandboulevard met cafés en restaurants, nu liggen er alleen nog hoopjes rommel en afval, niks staat meer overeind. De tsunami heeft hier alles weggevaagd. Of toch niet… In de verte staat een moskee in het water. Een beetje doorgezakt, met de ramen uit z’n hengsels, maar toch dapper standhoudend in het blauwe water. De eenzame overlevende van een verwoestende natuurkracht. De moslimbevolking van Palu ziet dit als een teken van God, een teken dat ook zij er bovenop zullen komen.