20,3% van Belgische bloeddonoren heeft antistoffen tegen het coronavirus (voor de start van de vaccinatiecampagne)
Dat blijkt uit onderzoek van Sciensano i.s.m. het Rode Kruis
Sinds 30 maart vorig jaar stellen we reststalen van bloeddonaties gratis ter beschikking aan Sciensano. Zij onderzoeken of bloeddonoren antistoffen hebben tegen het coronavirus om zo een beeld te krijgen van de verspreiding van het virus en immuniteitsgraad binnen de Belgische bevolking. Voor de start van de vaccinatiecampagne hadden enkel mensen die Covid-19 doormaakten antistoffen in hun lichaam. Nu de vaccinatiecampagne gestart is, zullen ook personen die gevaccineerd werden positief testen op de aanwezigheid van antistoffen. Het Rode Kruis en Sciensano beslisten daarom om nog tot het einde van het jaar bloedstalen te testen om de evolutie van de immuniteit verder in kaart te brengen. De meest recente analyse gebeurde in februari - toen de donorpopulatie nog niet aan de beurt was voor het Covid-vaccin - en toont een plateaufase rond de 20%.
In april vorig jaar had amper 5% van de Belgische bloeddonoren antistoffen tegen het coronavirus. Een percentage dat min of meer stabiel bleef tot midden oktober. Tijdens de tweede golf was er een duidelijke stijging die sinds december een plateaufase bereikt rond de 20% en aanhoudt tot de meest recente analyse in februari(1-3).
De vaccinatiecampagne is van start gegaan in januari. Op dat moment werden vooral bewoners van woonzorgcentra gevaccineerd, personen die doorgaans niet tot de donorpopulatie behoren.
“De analyses die tot hiertoe gebeurden, kunnen beschouwd worden als de immuniteitsgraad bij bloeddonoren die Covid-19 doormaakten. Komende meetpunten zullen een combinatie zijn van personen die antistoffen hebben door een corona-infectie en -vaccinatie. We stellen deze 20% als het beginpunt van de vaccinatiecampagne bij onze donoren en verwachten dat volgende percentages in stijgende lijn gaan naarmate meer en meer mensen hun vaccin krijgen.”
Nena Testelmans
Woordvoerder Rode Kruis-Vlaanderen
Coronavaccin gekregen? Na 2 dagen kan je weer doneren
De vaccinatietrein komt op kruissnelheid en steeds meer donoren krijgen een uitnodiging voor hun coronavaccin. Maar hoe zit dat met doneren na vaccinatie? Als je gevaccineerd werd met een Covid-vaccin van Moderna, AstraZeneca, Pfizer of Johnson&Johnson en geen klachten ondervond, kan je de 2de dag na vaccinatie op afspraak langskomen op een bloedinzameling of donorcentrum. Bij klachten moet je wachten met doneren tot een week na het verdwijnen van de symptomen.
(1) De studieresultaten zijn gestandaardiseerd voor de verdeling van de Belgische bevolking wat betreft het bevolkingsaantal per leeftijdsgroep, geslacht en provincie.
(2) Het duurt zo’n twee weken na infectie of vaccinatie vooraleer iemand een meetbare hoeveelheid antistoffen in het bloed heeft. De resultaten geven dus altijd een beeld van de situatie twee weken eerder.
(3) Het betrouwbaarheidsinterval (95% CI) werd berekend via Bayesiaanse MRP methode.
Vaak gestelde vragen
Krijg ik als donor info over mijn testresultaten?
De individuele testresultaten zullen niet worden meegedeeld. De testresultaten zijn niet betekenisvol voor de individuele gezondheidstoestand van de donor. Enerzijds is er een tijdsinterval tussen de donatie en de beschikbaarheid van het resultaat. Anderzijds kan er geen onderscheid gemaakt worden tussen antistoffen na vaccinatie en na infectie.
De algemene bevindingen van deze studie kan je terugvinden op de website van Sciensano.
Wat is het doel van het onderzoek precies?
Met deze studie wil men in het bloed de aanwezigheid van antistoffen tegen het coronavirus bij gezonde Belgische burgers in kaart brengen. Op deze manier krijgen we een zicht op de immuniteitsgraad tegen het coronavirus binnen de bevolking. Naarmate de vaccinatiecampagne vordert, zullen niet alleen mensen antistoffen hebben die Covid-19 doormaakten maar zal het een mix zijn van antistoffen na infectie en na vaccinatie.
Waarom zijn bloedstalen zo belangrijk in dit onderzoek?
Onze donoren vormen een goede testpopulatie die representatief is voor de algemene, gezonde volwassen bevolking. Doordat donoren continu bloed geven, kunnen we op zeer regelmatige tijdstippen reststalen aanleveren en kan de evolutie goed in kaart gebracht worden.
We kunnen rekenen op een heel groot donorbestand waardoor we een groot aantal bloedstalen kunnen voorzien. Een waardevol bevolkingsonderzoek opstellen kan alleen aan de hand van een zeer grote hoeveelheid testmateriaal.
Hoe kan je als donor meerwerken?
Als donor kan je bij het invullen van de medische vragenlijst voor je donatie als volgt meewerken:
Vink onderstaand vakje op de medische vragenlijst NIET aan:
- Ik wens niet dat mijn persoonsgegevens op gecodeerde wijze worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek.
Vink onderstaand vakje op de medische vragenlijst WEL aan:
- Ik ga er uitdrukkelijk mee akkoord dat mijn donatie, indien niet geschikt voor transfusie, of restfracties of reststalen van mijn donatie, onder hogervermelde voorwaarden gebruikt kunnen worden voor wetenschappelijk onderzoek en/of voor validatie- of onderwijsdoeleinden.
Welke gegevens worden doorgegeven aan Sciensano?
Samen met de bloedstalen worden ook gegevens doorgegeven die noodzakelijk zijn voor de studie: de datum van afname, het geslacht, de leeftijd en de provincie waar de donor woont. De naam van de donor wordt niet doorgegeven.
De overdracht van bloedstalen en eraan gelinkte gegevens gebeurt in lijn met toepasselijke wetgeving (omtrent gebruik van lichaamsmateriaal voor wetenschappelijk onderzoek en omtrent bescherming van persoonsgegevens) en met goedkeuring van bevoegde autoriteiten met inbegrip de Ethische Commissie UZ/KU Leuven - Onderzoek.
Hoe worden mijn donorgegevens verwerkt?
Wij zullen de gegevens van donoren verwerken en overdragen aan Sciensano. Wij zullen dit doen om redenen van algemeen belang op het gebied van de volksgezondheid, zoals bescherming tegen ernstige grensoverschrijdende gevaren voor de gezondheid en omwille van de noodzakelijkheid van deze gegevens om de studie te kunnen realiseren. De donor zal in de verzamelde informatie niet bij naam genoemd worden. Dat wil zeggen dat in het kader van de studie de directe identificatiegegevens, zoals naam en volledige geboortedatum, niet worden bekendgemaakt. De identiteit van de donor wordt vervangen door een identificatiecode. Die identificatiecode wordt door onze organisatie zorgvuldig bewaard. Alle personen die tijdens de studie de gegevens inkijken, zijn gebonden door het beroepsgeheim of de vertrouwelijkheidsverplichting. De identiteit blijft ook vertrouwelijk als de resultaten gepubliceerd worden.
Donoren hebben verschillende rechten met betrekking tot hun persoonsgegevens. De belangrijkste zijn het recht op informatie, het recht van inzage, het recht op verbetering (rectificatie) en het recht op wissing.
Onder de geldende wetgeving zijn bepaalde rechten (zoals het recht op inzage of recht op wissing) echter niet of slechts onder voorwaarden van toepassing wanneer de persoonsgegevens worden verwerkt voor het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek (met inbegrip van deze studie). Een onbeperkte uitoefening van die rechten dreigt de realisatie van de wetenschappelijke onderzoeksdoeleinden immers ernstig te bemoeilijken of zelfs onmogelijk te maken en zou bijgevolg in het nadeel van het algemeen belang werken. Zo zou door uitoefening van een recht op wissing de integriteit en de geldigheid van het onderzoek bijvoorbeeld ernstig bemoeilijkt worden.
Indien er vragen zouden zijn over de verwerking van uw persoonsgegevens kan je als donor de Data Protection Officer van Rode Kruis-Vlaanderen contacteren per brief (Rode Kruis-Vlaanderen, t.a.v. DPO, Motstraat 40, 2800 Mechelen), per e-mail (DPO@rodekruis.be) of via telefoon 01544 33 86. Donoren kunnen voor vragen ook altijd terecht bij de https://www.gegevensbeschermingsautoriteit.be/contact.