Onze vrijwilligers presteren samen 138.605 onbezoldigde uren tijdens coronacrisis
Tijdens de coronacrisis die ons land doormaakt(e) werden onze vrijwilligers op verschillende fronten ingezet en hielpen de overheid op die manier de gezondheidscrisis succesvol het hoofd te bieden. Toen de crisis zijn piek kende, stonden maar liefst 11.000 vrijwilligers klaar om meteen ingeschakeld te worden. Tussen 12 maart en 31 mei presteerden alle Rode Kruisvrijwilligers samen 138.605 uren, ofwel meer dan 18.000 werkdagen. Die uren presteerden zij onbezoldigd, wat een besparing van bijna 3 miljoen euro aan loonkosten oplevert. De vraag is nu of onze organisatie deze inzet ook in de toekomst zal kunnen garanderen.
Begin maart werd ons land getroffen door het coronavirus en ging heel België in semi-lockdown. 3 maanden later komen we met een terugblik op deze intense periode. Onze organisatie was tijdens de crisis op verschillende domeinen actief en zette vrijwilligers in om de zorgsector te ontlasten. De grootste inzet was die van ongeveer 2.000 vrijwilligers in bijna 170 verschillende woonzorgcentra. Allen samen boden zijn meer dan 47.000 uren ondersteuning aan zorgverleners in rust- en verzorgingstehuizen door hen voornamelijk logistieke taken uit handen te nemen. Hun takenpakket werd zo verlicht en dus konden zij zich focussen op de verzorging van bewoners, al dan niet besmet met het coronavirus.
De vele uren hulp die de Rode Kruisvrijwilligers geboden hebben, waren van onschatbare waarde voor onze zorgverleners én voor de bewoners. Onze woonzorgcentra hebben dit als heel waardevol ervaren en werden door de talrijke vrijwilligers gesteund omdat ze een deel van de taken van de medewerkers overnamen. Zo konden ze zich maximaal focussen op de zorg van de bewoners.
Margot Cloet
Gedelegeerd bestuurder Zorgnet-Icuro
Twee andere belangrijke activiteiten waarvoor we gratis inzet boden, waren het vervoer van coronapatiënten en de ondersteuning van de calltakers van het 0800-informatienummer van de overheid. Met het transport van COVID-19 patiënten werd het 112-netwerk voor een groot stuk ontlast. In totaal vervoerden onze vrijwilligers meer dan 2.500 patiënten van thuis naar het ziekenhuis of van het ene ziekenhuis naar het andere. Hiervoor werden 26.208 vrijwillige werkuren gepresteerd, uren die dus niet gewerkt moesten worden door betaalde ambulanciers binnen het reguliere netwerk van ziekenvervoer. De calltakers die het door de overheid geïnstalleerde informatienummer bemanden, konden rekenen op de hulp van meer dan 80 vrijwilligers om vragen van ongeruste burgers te beantwoorden. Alles samen voerden onze vrijwilligers ongeveer 1.100 gesprekken, goed voor 2.060 werkuren.
De andere domeinen waarbinnen onze organisatie actief was – zoals het bieden van psychosociale ondersteuning, het uitdelen van persoonlijke beschermingsmiddelen aan personen met een beperking, het transport van beschermingsmiddelen én de voorbereidingen die getroffen werden om al deze activiteiten goed uit te voeren – zijn allen samen nog eens goed voor 63.055 uren aan vrijwillige inzet.
Belangrijke oefening voor overheid
138.605 vrijwillig gepresteerde uren zouden samen goed zijn voor een loonkost van 2.772.080 euro(1) die in dit geval door niemand betaald moest worden. De vrijwilligers van onze organisatie leveren dit werk immers onbezoldigd.
Een belangrijke oefening die de overheid op dit moment moet doen, is zich de vraag stellen welke rol zij in de toekomst weggelegd zien voor vrijwilligersorganisaties zoals het Rode Kruis. Rekenen we erop dat onze organisatie dezelfde inzet ontplooit wanneer een nieuwe, gelijkaardige crisis zich aandient? Rekenen we dan opnieuw op duizenden vrijwilligers om de druk op de zorgsector te verkleinen? In dat geval moet men er zich van bewust zijn dat voor die inzet zeer veel middelen nodig zijn. Ziekenwagens rijden bijvoorbeeld niet op water en moeten onderhouden worden, vrijwilligers moeten degelijk opgeleid zijn en moeten over de beste materialen beschikken om anderen te kunnen helpen.
Philippe Vandekerckhove
Gedelegeerd bestuurder Rode Kruis-Vlaanderen
De inzet van het Rode Kruis kan dus moeilijk als evident beschouwd worden. De organisatie haalt zijn werkingsmiddelen voornamelijk uit schenkingen van de bevolking (47%) en het verlenen van diensten aan particulieren, bedrijven en organisaties (21,36%). Het overige deel van de inkomsten is grotendeels afkomstig van overheidsgelden. “Wanneer middelen tekortschieten zal het Rode Kruis er, samen met zijn snelle, efficiënte én professionele inzet, op een dag misschien niet meer zijn. Of toch niet op dezelfde grote schaal als vandaag en die iedereen van de organisatie verwacht. En dat is iets waarover we ons zorgen mogen maken”, besluit Philippe Vandekerckhove.
----------------
(1) De omrekening van het aantal vrijwillig gepresteerde uren naar de (loon)kost werd gedaan op basis van de inschatting dat de kostprijs voor één werkuur €20 bedraagt.