Jus ad bellum en Jus in bello

Jus ad bellum en jus in bello zijn twee verschillende termen die van elkaar gescheiden moeten blijven.

Jus in bello: recht tijdens oorlog

Het ‘jus in bello’ (recht van toepassing in oorlog) regelt de handelswijze van de partijen betrokken in een gewapend conflict. Het internationaal humanitair recht staat synoniem voor jus in bello. Het internationaal humanitair recht (IHR) heeft tot doel oorlogsleed te beperken door de slachtoffers waar mogelijk te beschermen en bij te staan. Het beschouwt een conflict dus als een realiteit, zonder te kijken naar de redenen of rechtmatigheid van het overgaan tot geweld. Het stelt uitsluitend regels aan de humanitaire aspecten van het conflict. Dit noemt men het jus in bello (oorlogsrecht). Het geldt voor alle partijen bij een conflict, ongeacht de redenen ervan of de door welke partij dan ook aangevoerde rechtmatigheid.

Jus ad bellum: recht tot oorlog

‘Jus ad bellum’ (recht om geweld te gebruiken) verwijst naar de omstandigheden waaronder Staten hun toevlucht kunnen nemen tot oorlog of het gebruik van geweld in het algemeen. Zowel het verbod op het gebruik van geweld tussen Staten als de uitzonderingen hierop zijn vastgelegd in het Handvest van de Verenigde Naties van 1945.

Internationaal humanitair recht: enkel ‘jus in bello’

Het internationaal humanitair recht houdt geen toepassing in voor het aanwijzen van de schuldige partijen. Dit zou onvermijdelijk betwist worden en de toepassing van het recht verlammen omdat elke zijde zou claimen het slachtoffer te zijn van agressie. Het IHR wil trouwens de oorlogsslachtoffers en hun grondrechten beschermen, ongeacht de zijde waartoe ze behoren. Daarom moet het jus in bello gescheiden blijven van het jus ad bellum (het recht om geweld te gebruiken) of jus contra bellum (het recht om oorlog te voorkomen).