Water

Water is essentieel voor het overleven van de mens. Het is dan ook niet verwonderlijk dat controle over water, zeker bij schaarste, een mogelijke bron van conflict is.

Water en het IHR

Precies omdat water zo levensnoodzakelijk is, moet het in alle omstandigheden beschermd worden, in vredes- maar ook in oorlogstijd. Het internationaal humanitair recht (IHR) bepaalt dat kwetsbare personen toegang tot water moeten hebben en dat water niet als wapen gebruikt mag worden.

Recht op drinkbaar water

Personen die niet (meer) aan de gevechten deelnemen, hebben recht op drinkbaar water. De Verdragen van Genève en hun Aanvullende Protocollen vermelden zieke en gewonde soldaten, schipbreukelingen, krijgsgevangenen en burgers. Daarnaast beschermt het IHR water ook als een levensnoodzakelijk goed. Burgers de toegang tot water ontzeggen, is even onrechtmatig als verhinderen dat ze iets te eten hebben.

Het vernietigen of onbruikbaar maken van drinkwaterinstallaties en -voorraden en bevloeiingswerken is ook expliciet verboden. Het vernietigen van dergelijke installaties kan wel wanneer die uitsluitend de strijdkrachten ten goede komen of de vijandelijkheden ondersteunen. Maar ook in dit geval geldt de regel dat dit de overlevingskansen van de burgerbevolking niet in gevaar mag brengen.

Verbod om water als wapen te gebruiken

Water mag in oorlogstijd evenmin als wapen gebruikt worden. Het vergiftigen van de waterbronnen van de vijand is daarom verboden. Ook installaties die bedoeld zijn om de kracht van water te gebruiken en controleren, genieten bijzondere bescherming. Zo mogen dijken en dammen (als installaties met gevaarlijke krachten) slechts onder zeer uitzonderlijke omstandigheden aangevallen worden en mag dit het overleven van de burgerbevolking niet in gevaar brengen.

Acties verboden met rechtstreekse of onrechtstreekse milieuschade

Ook het verbod op wapens en oorlogsmethoden die omvangrijke, langdurige en ernstige schade aan het milieu veroorzaken, versterkt de bescherming van water. Het verbod geldt zowel voor acties die doelbewust tegen het milieu zijn gericht als acties waar de milieuschade een neveneffect van de militaire operaties is.

Relevante bepalingen

API art. 35, art. 54, art. 55, art. 56