Eerste hulp bij buikpijn

In de buikholte liggen enkele grote en belangrijke organen en klieren waaronder de lever, de galblaas, de maag, de darmen, de milt en de pancreas. Zij kunnen lichamelijke klachten veroorzaken als er iets mis is. Soms zijn de klachten vaag en kan de pijn moeilijk te lokaliseren zijn. De ene klacht is ernstiger dan de andere.

Er zijn meerdere oorzaken van buikpijn mogelijk, maar de eerste hulp die je in die gevallen verleent, is gelijkaardig.

Wat stel je vast?

Ongeacht de oorzaak van de buikpijn is wat je vaststelt bij het slachtoffer vaak gelijkaardig:

Het slachtoffer heeft pijn in de buik, die zich op verschillende manieren kan manifesteren:

- pijn op één bepaalde plaats of over de hele buik;

- stekende of doffe pijn;

- voortdurende pijn of op- en afgaande pijn.

De pijn kan uitstralen naar de rug, de schouder of de geslachtsdelen.
Er kan sprake zijn van:

- loslaatpijn;

- koliekpijn;

- pijn die verergert bij bewegen of pijn bij hoesten. Daarnaast is (een deel van) de buik zo hard als een plank. Dat soort pijn wijst op prikkeling van het buikvlies en is altijd ernstig.

Het slachtoffer kan misselijk zijn, braken [link Braken] en last hebben van krampen of zure oprispingen.
Het slachtoffer kan rood bloed braken. Zijn braaksel kan ook lijken op zwart koffiegruis dat zurig ruikt.
Hij kan last hebben van diarree [link Diarree] of constipatie.
In geval van een maagbloeding kan de stoelgang van het slachtoffer zwart verkleurd zijn en een kenmerkende sterke geur hebben.
De stoelgang kan ontkleurd zijn en eruitzien als stopverf (bleek of wit).
Het slachtoffer heeft geen eetlust en voelt zich ziek.
Hij kan een bleke huid en slijmvliezen hebben (bleke tong, tandvlees ...) in het geval van een ernstige maagbloeding.

Dit doe je!

1

STAP 1: Zorg voor veiligheid

Trek wegwerphandschoenen aan.

2

STAP 2: Beoordeel de toestand van het slachtoffer

Ga na wat er mis is.
Controleer het bewustzijn. Open de luchtweg en controleer de ademhaling indien nodig.

3

STAP 3: Raadpleeg gespecialiseerde hulp

Raadpleeg gespecialiseerde hulp als:

- de buikpijn blijft duren;

- wanneer de buikpijn samengaat met koorts (meer dan 38°C);

- bij overvloedige diarree;

- bij herhaaldelijk braken.

Alarmeer de Noodcentrale 112:

- bij tekenen van shock;

- als het slachtoffer bewustzijnsstoornissen vertoont of bewusteloos is;

- bij zeer scherpe en hevige pijn;

- na een trauma (ongeval);

- als het slachtoffer bloed braakt;

- bij een harde, gespannen of opgezette buik;

- bij twijfel.

4

STAP 4: Verleen verdere eerste hulp

Laat het slachtoffer een comfortabele houding aannemen.
Geef het slachtoffer niets te eten of te drinken als je de Noodcentrale 112 moet alarmeren.
Als het slachtoffer zure oprispingen heeft, kan het helpen om rechtop te zitten.
Geef het slachtoffer de kans zich op te frissen als hij heeft gebraakt [link Braken].
Adviseer het slachtoffer om prikkelende of sterk gekruide voedingswaren te vermijden. Raad ook aan om bruisende dranken te vermijden.
Laat het slachtoffer niet liggen in het geval van pijn na de maaltijd, maar laat hem bewegen.
Als het gaat om buikpijn door menstruatie:

- Laat het slachtoffer voldoende bewegen.

- Breng warmte aan op de buik in de vorm van warme kledij of een warmtezakje.

- Laat het slachtoffer rekening houden met haar eetgewoonten:

* Adviseer een voedingspatroon met complexe koolhydraten en voldoende vezels, zoals bruin brood, havermout, muesli, aardappelen, zilvervliesrijst en volkoren pasta.

* Vis, eieren, groenten, fruit en zuivelproducten eten vermindert mogelijk het risico op een pijnlijke menstruatie.

* Vermijd suiker-, zout- en vetrijke maaltijden (denk daarbij ook aan zoete, zoute en/of vette snacks).

Trek je wegwerphandschoenen uit en was of ontsmet je handen nadat je eerste hulp verleend hebt.