Eerste hulp bij irritatie door de eikenprocessierups

In bepaalde regio’s vind je tussen mei en juli behaarde rupsen op eikenbomen. Het zijn de larven van de eikenprocessievlinder. De rupsen hebben kleine brandhaartjes op de rug die kunnen worden afgeschoten als verdediging. Ook kunnen de haartjes worden meegevoerd door de wind.

De haartjes zijn voorzien van weerhaakjes en dringen gemakkelijk binnen in de huid, ogen en luchtwegen. Na enkele uren veroorzaken ze irritatie en kunnen ze ernstige ontstekingen veroorzaken. De reacties op de brandhaartjes verschillen van persoon tot persoon, maar herhaald contact kan de reactie verergeren.

Wat stel je vast?

  • Bij contact met de huid:

- krijgt het slachtoffer binnen de 8 uur een pijnlijke huiduitslag en hevige jeuk; 

- kunnen er ook letsels op andere plaatsen ontstaan door brandhaartjes die zich verspreiden via zweet of door krabben.

  • Bij contact met de ogen:

- krijgt het slachtoffer binnen 1 tot 4 uur pijnlijke rode ogen die kunnen jeuken. 

  • Bij het inademen van de brandhaartjes:

- niest het slachtoffer vaak; 

- kan hij keelpijn en slikstoornissen krijgen; 

- kan hij ademhalingsmoeilijkheden krijgen door verkramping van de luchtwegen.

  • Bij het inslikken van de brandhaartjes:

- krijgt het slachtoffer veel speeksel in de mond en kan het mondslijmvlies ontsteken; 

- braakt hij soms en kan hij buikpijn hebben.

Dit doe je!

1

STAP 1: Zorg voor veiligheid

  • Was of ontsmet je handen en trek wegwerphandschoenen aan.
  • Draag kleding met lange mouwen om jezelf te beschermen tegen contact met de brandhaartjes.
2

STAP 2: Beoordeel de toestand van het slachtoffer

  • Ga na wat er mis is.
  • Vraag of het slachtoffer slikproblemen heeft.
3

STAP 3: Raadpleeg gespecialiseerde hulp

  • Raadpleeg altijd gespecialiseerde hulp.
  • Raadpleeg een oogarts als de ogen van het slachtoffer geïrriteerd zijn.
  • Alarmeer de Noodcentrale 112 als het slachtoffer algemene reacties buiten de eigenlijke geïrriteerde plaats vertoont.
  • Verwittig het gemeentebestuur om de rupsen te verwijderen.

Algemene reacties

Soms veroorzaakt een steek of beet naast een wondje op de eigenlijke steek- of beetplaats ook een algemene reactie zoals:

4

STAP 4: Verleen verdere eerste hulp

  • Probeer te vermijden dat het slachtoffer zich krabt of op de huid wrijft.
  • Laat het slachtoffer alle kleding uittrekken. Die kleding moet zo lang en warm mogelijk gewassen worden en daarna in de droogkast gedroogd worden.
  • Borstel de haren uit. Spoel de huid en/of de ogen van het slachtoffer grondig met water. Laat het slachtoffer douchen en de haren goed wassen met water en zeep.
  • Strip eventueel de huid met kleefpleister of huishoudelijke plakband om vastzittende brandharen te verwijderen.

- Kleef de plakband op de huid en verwijder die terug in een snelle beweging.

  • Heeft het slachtoffer brandharen ingeslikt? Laat hem dan een groot glas water drinken om de ingenomen hoeveelheid te verdunnen.
  • Bij lichte symptomen verdwijnt de last spontaan na enkele dagen tot weken.
  • Bij hevige jeuk kan je een jeukwerende zalf gebruiken. Vraag raad aan je arts of apotheker.
  • Handel volgens je waarnemingen als het slachtoffer algemene reacties buiten de eigenlijke geïrriteerde plaats vertoont.
  • Trek je wegwerphandschoenen uit, was of ontsmet je handen en was je eigen kleding nadat je eerste hulp verleend hebt.