Eerste hulp bij een hoofdwonde

De hoofdhuid is goed voorzien van bloedvaten, waardoor een hoofdwonde vaak fel bloedt. Dat zorgt ervoor dat de wonde er meestal erger uitziet dan ze is. Als de wonde zich in de behaarde hoofdhuid bevindt, verspreidt het bloed zich tussen de haren en begint het te stollen. Daardoor is het meestal moeilijk om te bepalen waar de wonde zich precies bevindt.

Wat stel je vast?

Het slachtoffer heeft een bloedende wonde aan het hoofd.
Het slachtoffer kan een buil hebben.
Soms hangt een flap van de hoofdhuid los, waardoor je de schedel kan zien.
Het slachtoffer kan hoofdpijn hebben.
Er kunnen tekenen zijn die wijzen op een schedelbreuk, een hersenletsel of een wervelletsel.

Alarmsignalen voor een schedelbreuk:

Het slachtoffer verliest bloed of helder vocht uit de neus, de mond en/of een oor. Er kan veel bloedverlies zijn.
Het slachtoffer kan een grote wonde in de hoofdhuid hebben.
Er kan hersenweefsel zichtbaar zijn.
Na verloop van tijd kan het gezicht van het slachtoffer blauw verkleuren rond de ogen (brilhematoom) en/of achter de oren (battle sign).
De schedel kan misvormd zijn (bijvoorbeeld bij kinderen).

Alarmsignalen voor een hersenletsel of hersenschudding:

Het slachtoffer vertoont ernstige bewustzijnsstoornissen.
Hij moet vaak geeuwen.
Hij heeft last van licht en/of geluid.
Het slachtoffer verliest bloed of helder vocht uit de neus en/of een oor.
De pupillen kunnen verschillen in grootte bij dezelfde lichtinval.
Een kind dat plots niet meer speelt of er stilletjes bij zit.
Hij maakt schokkende bewegingen of heeft een verkrampte, gedraaide houding van armen of benen.
Het slachtoffer braakt na het ongeval.

Dit doe je!

1

STAP 1: Zorg voor veiligheid

Was of ontsmet je handen en trek wegwerphandschoenen aan.

2

STAP 2: Beoordeel de toestand van het slachtoffer

Ga na wat er mis is.
Controleer het bewustzijn.
Open de luchtweg en controleer de ademhaling indien nodig. Bij vermoeden van een wervelletsel kantel je het hoofd niet achterover.
Ga na wat de ernst van de hoofdwonde is. Een hoofdwonde is ernstig als:

- de wonde door een zware slag op het hoofd werd veroorzaakt (ook bij een val van hoogte);

- er een voorwerp in de wonde zit;

- de bloeding niet kan worden gestelpt;

- het gezicht verwond is;

- als het gaat om een wonde die dieper dan de huid gaat.

In deze gevallen is er een verhoogd risico op een een hersenletsel, hersenschudding en/of een wervelletsel.

3

STAP 3: Raadpleeg gespecialiseerde hulp

Raadpleeg gespecialiseerde hulp als:

- het om een ernstige hoofdwonde gaat;

- het slachtoffer zich na het ongeval onwel voelt of als zijn toestand verslechtert (bijvoorbeeld als hoofdpijn of misselijkheid verergeren en sufheid toeneemt);

- je twijfelt.

Alarmeer de Noodcentrale 112 als:

- het slachtoffer bewusteloos is, een verminderd bewustzijn heeft of bewusteloos is geweest;

- er een hevige kracht op het (hoofd van het) slachtoffer heeft ingewerkt;

- je een schedelbreuk, hersenletsel of wervelletsel vermoedt.

4

STAP 4: Verleen verdere eerste hulp

Indien er een vermoeden van een wervelletsel is, kalmeer je het slachtoffer en overtuig je hem om niet te bewegen.
Als het slachtoffer een lichte hoofdwonde heeft, verzorg die dan zoals een huidwonde.
Na de verzorging kan je de hoofdwonde eventueel maximaal 20 minuten koelen. Ook een buil koel je maximaal 20 minuten.
Een ernstige hoofdwonde spoel je niet met water of een ontsmettingsmiddel. Laat een losse huidflap liggen op het hoofd. Als de wonde ernstig bloedt, stelp je de bloeding door gedurende 10 minuten op de wonde te drukken. Leg na 10 minuten een drukverband aan.
Blijf het slachtoffer observeren. Ga na of zijn toestand verslechtert.
Trek je wegwerphandschoenen uit en was of ontsmet je handen nadat je eerste hulp verleend hebt.