Cambodja-Tribunaal
‘De Buitengewone Kamers in de Gerechten van Cambodja’
Het wrede bewind van de Rode Khmer in Cambodja van 1975 tot 1979 kostte naar schatting 1,7 miljoen mensen het leven (21% van de bevolking). Het was één van de ergste tragedies van de voorbije eeuw. Gedurende 20 jaar leek het er echter op dat er weinig moeite gedaan zou worden om de verantwoordelijken voor de gruwelen van de Rode Khmer enige schuld ten laste te leggen.
Verkennend onderzoek
In 1997 veranderde die situatie wanneer de regering van Cambodja de hulp van de Verenigde Naties (VN) inriep. De VN stelde een groep van specialisten aan die het bestaande bewijsmateriaal evalueerden met het oog op:
- de bepaling van de begane misdaden
- de haalbaarheid van de arrestaties en de berechting van de schuldigen
- de juridische opties om de verantwoordelijken voor een internationale of nationale instelling te berechten
Aanbeveling: ad-hoc tribunaal onder de VN
De groep specialisten kwam tot de conclusie dat een ad-hoc tribunaal opgericht door de VN de meest effectieve vorm van rechtspraak zou zijn. De specialisten konden zich namelijk niet vinden in het idee van een internationaal tribunaal dat in Cambodja zelf zou plaatsvinden. Vooral gezien de corruptie en de mogelijke partijdigheid van de functionarissen van het land.
Compromis: tribunaal met Cambodjaanse en internationale medewerkers
De Cambodjaanse regering verwierp echter de aanbeveling van de specialisten. Na enige aarzeling vanwege de VN kwam er in 2003 een compromis tot stand tussen de regering van Cambodja en de VN. Daarin werd bepaald dat er een tribunaal opgericht zou worden binnen de Cambodjaanse rechtsorde, met jurisdictie over nationale misdaden. Dit tribunaal zou bemand worden met zowel internationale als Cambodjaanse rechters en medewerkers.
Bevoegdheden
Het Cambodja-Tribunaal richt zich onder meer op:
- internationale en nationale misdaden die begaan zijn door de Rode Khmer, met inbegrip van genocide
- misdaden tegen de mensheid
- ernstige schendingen van de Verdragen van Genève inzake de bescherming van oorlogsslachtoffers en schendingen van de Haagse verdragen inzake de bescherming van culturele goederen in een gewapend conflict
Resultaten
Sinds de oprichting van ‘De Buitengewone Kamers in de Gerechten van Cambodja’ zijn er 8 personen aangeklaagd. Een strafrechtelijke procedure is reeds beëindigd en heeft geleid tot een veroordeling voor misdaden tegen de mensheid en ernstige schendingen van de Verdragen van Genève.