Milieu en IHR

In de laatste decennia hebben conflicten enorme schade aangericht aan het milieu.

Diverse gevolgen voor het milieu

Onder de berokkende schade verstaan we onder andere:

• langdurige chemische pollutie van land of zee
• luchtpollutie
• landdegradatie door de aanwezigheid van mijnen of andere gevaarlijke objecten
• schaarste aan watervoorzieningen en andere levensbehoeften 

De gevolgen van een gewapend conflict op het milieu treffen niet alleen de partijen betrokken bij het gewapend conflict. Ook burgers en neutrale staten voelen de kwalijke effecten, die soms als duistere erfenis van de strijd voor problemen blijft zorgen. Zelfs wanneer de strijdbijl al lang begraven is.

Beschermingsmaatregelen

De bescherming van de omgeving is slechts één van de vele overwegingen waaraan gedacht moet worden door de betrokken partijen bij gewapende conflicten, maar het is niettemin een belangrijk element.

Een aantal specifieke regels van het internationaal humanitair recht, zoals enkele artikelen opgenomen in Aanvullend Protocol I, vormen de bepalingen voor de bescherming van het leefmilieu doordat ze wijdverspreide, ernstige en langdurige schade aan het milieu verbieden. Daarnaast zijn er nog andere regels en principes die als doelstreven de bescherming van de omgeving hebben zonder dat dit specifiek vermeld wordt. Dit is vooral het geval voor gewoonterechtelijke principes, zoals het principe van onderscheid en het principe van proportionaliteit. 

In 2020 publiceerde het Internationale Rode Kruiscomité (ICRC) een vernieuwde versie van de richtlijnen voor de bescherming van de natuurlijke omgeving in gewapende conflicten van 1994. Deze vernieuwde richtlijnen weerspiegelen de ontwikkelingen in internationaal recht die sindsdien hebben plaatsgevonden. Ze beogen het faciliteren van de aanname van concrete implementatiemaatregelen ter versterking van de bescherming van het milieu in gewapende conflicten en doen aanbevelingen aan staten over de naleving, implementatie en verspreiding van de betreffende IHR regels, ook in vredestijd. 

Raadpleeg de vernieuwde richtlijnen 

Relevante bepalingen

ICC Statuut art.8(2)(b)(iv); AP I art.35(3) en art.55(1); AP II art.55 (2)