Bedrijven
In het kader van haar mandaat zoals bepaald in de Verdragen van Genève richt het Internationale Rode Kruiscomité (ICRC) zich tot statelijke en niet-statelijke actoren om bij gewapende conflicten het menselijk leed te beperken. Hoewel het ICRC voornamelijk in dialoog treedt met gewapende groeperingen, heeft het een evolutie doorgemaakt en onderhoudt het ook contact met ondernemingen en bedrijven over humanitaire thema’s, vooral wat betreft de rechten en plichten van bedrijven onder het internationaal humanitair recht (IHR).
Rechten en plichten van bedrijven onder het IHR
Hoewel veel bedrijven vandaag steeds vaker een beleid voeren waarin in min of meerdere mate rekening wordt gehouden met de mensenrechten, blijven zij nog vaak in het ongewisse over hun verhouding tegenover het IHR. Nochtans zijn hun rechten en plichten onder het IHR belangrijker geworden. Net omdat bedrijven vaker opereren in gebieden die geteisterd worden door gewapende conflicten. Het IHR garandeert de bescherming van personeelsleden, goederen en belangrijke investeringen, maar plaatst ook juridische verplichtingen bij het doen en laten van managers en stafmedewerkers. Bepaalde handelingen die personen in naam van een bedrijf stellen, kunnen tot een strafrechtelijke verantwoordelijkheid leiden van het bedrijf of haar personeelsleden.
Aansprakelijkheid van bedrijven
Het IHR stelt niet enkel dat de overtreders misdadigers zijn, maar ook dat hun opdrachtgevers of medeplichtigen verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor oorlogsmisdaden. Een wapenhandelaar die wapens verkoopt aan een klant, wetende dat de klant deze zal gebruiken om oorlogsmisdaden mee te begaan, kan medeplichtig geacht worden. Op dezelfde manier kunnen ook bedrijven die op commerciële basis logistieke steun verlenen aan een operatie van een gewapende groepering waarin ernstige inbreuken op het IHR worden vastgesteld aansprakelijk gehouden worden voor dergelijke praktijken. Door het strafrechtelijk risico dat bedrijven en natuurlijke personen lopen wat betreft hun medeverantwoordelijkheid aan oorlogsmisdaden, is het uiteraard van groot belang dat bedrijven goed worden ingelicht.
Sensibilisering door het ICRC
Het ICRC tracht bedrijven te sensibiliseren rond de problematiek van gewapende conflicten en de specifieke rol van bedrijven in dergelijke context. In de ICRC-publicatie ‘Business and International Humanitarian Law’ wordt ingegaan op de rechten en plichten van bedrijven onder het IHR.